PORADY DLA RODZICÓW
KIEDY DO LOGOPEDY?
Zastanów się, czy twojemu dziecku potrzebna jest pomoc logopedy. Jeśli na któreś z pytań odpowiedziałeś TAK – idź do logopedy.
DZIECKO ma:
6 – 7 miesiące
- nie gaworzy
- nie odwraca się w kierunku głosu
12 miesięcy
- nie kojarzy pierwszych słów z osobą lub rzeczą (gdzie jest mama? piłka?)
- nie wykonuje prostych poleceń, np. zrób kosi-kosi, pa-pa!
- nie mówi pierwszych słów ze zrozumieniem, np. mama, baba, tata.
2 lata
- nie nazywa przedmiotów, gdy jest pytane: „Co to jest?”
- nie używa zdań prostych
- nie wykonuje prostych poleceń, np. „Daj mamie piłkę?”
3 lata
- podczas mówienia wysuwa język między zęby
- zacina się, powtarza sylaby lub wyrazy, np. Idę do do do sklepu. (Może to być niepłynność, która minie z wiekiem, ale też może być to objaw jąkania.)
- nie mówi lub mówi bardzo mało.
4 lata
- nawykowo mówi przez nos
- zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne, np. zamiast woda mówi fota, zamiast buda mówi puta.
- zamiast s, z, c, dz mówi ś, ź, ć, dź
- zamiast k, g mówi t, d
5 lat
- nie mówi zdaniami rozwiniętymi
- nie mówi sz, ż, cz, dż
- trudno je zrozumieć
- nie zadaje pytań
6 lat
- nie mówi głoski r(zamienia ją na l , j, lub wymawia gardłowo)
- nie potrafi odpowiedzieć na pytania dotyczące wakacji lub wysłuchanej bajki
- popełnia dużo błędów gramatycznych
Uwagi praktyczne:
- Nie wolno bagatelizować ewentualnych trudności u chłopców i mylnie sądzić, że mogą oni nieco później osiągać umiejętności językowe niż dziewczynki.
- Karm piersią.
- Twoje dziecko powinno jak najkrócej być karmione butelką.
- Staraj się jak najwcześniej odzwyczaić dziecko od smoczka – gryzaczka.
- Rozmawiaj z malcem jak najczęściej. Opowiadaj o codziennych czynnościach, używanych przedmiotach, o tym, co się dzieje na spacerze…
- Mów do dziecka tak, jakbyś z nim rozmawiała, zadawaj pytania, nawet, jeśli na początku nie otrzymasz odpowiedzi
- Unikaj dziecinnego języka, kiedy mówisz do dziecka.
- Baw się z dzieckiem w naśladowanie odgłosów, min, ruchów.
- Odpowiadaj, gdy maluch cię „zagaduje”.
- Kiedy mówisz do dziecka wiele razy powtarzaj określone słowo, np. „to mydło, to mydło do mycia”.
- Zachęcaj, aby dziecko patrzyło na ciebie, kiedy mówisz. Dziecko wówczas zobaczy, jak układasz usta, gdy wymawiasz poszczególne głoski.
- Recytuj wierszyki, śpiewaj piosenki.
Przykłady zabaw logopedycznych, które można wykonywać w trakcie codziennych zajęć:
- robienie bąbelków w kubku przy pomocy rurki do napojów,
- przenoszenie chrupek z miski do miski za pomocą rurki,
- oblizywanie warg posmarowanych dżemem, miodem lub kremem czekoladowym,
- picie gęstych napojów przez cieniutką rurkę,
- przyklejenie do podniebienia opłatka lub kawałka wafla, które dziecko powinno odkleić językiem szeroko otwierając przy tym usta,
- rozmawianie z dzieckiem o tym, co robiło na zajęciach logopedycznych; dzieci chętnie o tym opowiedzą przy okazji utrwalając zdobyte tam umiejętności,
- w trakcie utrwalania wymowy głoski w mowie spontanicznej, możemy umówić się na sygnał, który wskaże dziecku, że „zapomniało się” i mówi „po staremu”, np. rodzic nie odpowiada na pytanie dziecka, jeśli ono mówi niepoprawnie. UWAGA: tę metodę można stosować wówczas, gdy dziecko dobrze opanowało już wymowę danej głoski i uczy się używania jej w codziennych sytuacjach (czyli kształtuje nawyki używania głoski na co dzień),
- przygotowanie pomocy do ćwiczeń razem z dzieckiem lub wykorzystanie gier i zabawek, które już są w domu,
- wykonanie gry planszowej, w której będą wykorzystane słowa, zwroty lub zdania do utrwalenia. Może to też być „Memo” czy „Piotruś” z obrazkami, których nazwy zawierają ćwiczone głoski.
- rysowanie obrazków, które dzieci muszą pokolorować lub dokończyć wymawiając przy tym trudne słowa (w trakcie rysowania prowadzimy dialog z dzieckiem w taki sposób, aby w odpowiedziach musiało użyć „trudnych” słów z ćwiczonymi głoskami),
- w zabawie z dzieckiem wykorzystaj „trudne” wierszyki lub zabawy paluszkowe.